Gajówka Mikołaja
Gajówka Mikołaja wybudowana ok. 1934 roku, z inicjatywy Stefana Lgockiego, współwłaściciela majątku ziemskiego w Łopusznej. W skład osady leśnej, położonej na lewym brzegu potoku Łopuszna, oprócz budynku mieszkalnego wchodziły: budynek gospodarczy i piwniczka. Obiekty otaczały niewielkie podwórko, zamknięte od strony potoku drewnianym ogrodzeniem. Przy budynkach znajdował się ogródek warzywny i pasieka Stefana Lgockiego. Właściciel planował także postawienie w pobliżu tartaku i elektrowi z turbiną wodną. Jednak plany pokrzyżował wybuch II wojny światowej.
Pierwszym gospodarzem Gajówki został Mikołaj Kostkin, dawny żołnierz armii rosyjskiej, który jako jeniec przybył do Łopusznej w okresie I wojny światowej. Pełnił obowiązki gajowego aż do tragicznej śmierci w listopadzie 1946 roku. Historię jego życia można poznać w zakładce pt. „ Mikołaj Kostkin – gajowy z Gorców”
W okresie okupacji Gajówka stała się punktem kontaktowym dla działających w Gorcach organizacji niepodległościowych, tj. Konfederacji Tatrzańskiej i Armii Krajowej. Od drugiej połowy1944 roku, kiedy w Gorcach pojawiły się oddziały sowieckich partyzantów, bywali tu także członkowie zgrupowania Iwana Zołotara „Artura”. Podczas Wigilii Świąt Bożego Narodzenia w 1944 roku w Gajówce gościł sztab oddziału Ludowej Straży Bezpieczeństwa Józefa Kurasia „Ognia” oraz przedstawiciele Powiatowej Delegatury Rządu w Nowym Targu – Władysław Skibiński i Ludwik Kohutek.
Niemcy dotarli tutaj zaledwie kilka razy i to dopiero pod koniec wojny. W styczniu 1944 roku w dolinie Łopusznej pojawiła się ekspedycja wojskowa w celu zlikwidowania bazy oddziału Ognia, zlokalizowanej w wąwozie potoku Spalony. Przybyli do osady leśnej Niemcy zabrali Mikołaja Kostkina, by wskazał im partyzancką kwaterę. Jednak Gajowy poprowadził ich drogą, która omijała obóz, ratując leśnym życie.
W ostatnich dniach stycznia 1945 roku, w obawie przed nadchodzącym frontem, w Gajówce schroniło się kilkudziesięciu mieszkańców Łopusznej, między innymi właścicielka dworu Zofia Kietlińska z córką Janiną. Po II wojnieświatowej osada i lasy w dolinie Łopusznej zarządzane były przez Lasy Państwowe.
Po śmierci Mikołaja Kostkina, przez krótki czas w latach 50.tych XX wieku mieszkał w tym miejscu gajowy Bronisław Ambroż z rodziną. Do jego obowiązków należała m.in. opieka nad żubrami w Gorczańskim Rezerwacie Żubrów. Po tym epizodzie obiekt nie miał stałego gospodarza i powoli niszczał. Użytkowany był czasowo przez pracowników Nadleśnictwa Nowy Targ.
W 1988 roku Gajówka Mikołaja przeszła w zarząd Gorczańskiego Parku Narodowego. Grunt pod budynkami został zakupiony w 1993 roku. Dzięki dofinansowaniu z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Fundacji EkoFundusz w roku 2009 przeprowadzono gruntowny remont wszystkich budynków osady i adaptację do celów edukacyjnych i wystawienniczych. Wyremontowano wszystkie trzy obiekty, składające się na osadę leśną. W budynku mieszkalnym mieści się sala edukacyjna i ekspozycja, prezentująca gorczańską puszczę i jej mieszkańców, wydarzenia związane z gajówką Mikolaja z okresu II wojny światowej, sylwetkę gajowego Mikołaja Kostkina oraz historię ochrony przyrody w Gorcach. W dawnym budynku gospodarczym zorganizowano kancelarię leśniczego, gdzie prezenuje się m.in. sprzęty wykorzystywane dawniej do prac leśnych. Piwniczka przeznaczona jest do celów gospodarczych.
Pierwszym gospodarzem Gajówki został Mikołaj Kostkin, dawny żołnierz armii rosyjskiej, który jako jeniec przybył do Łopusznej w okresie I wojny światowej. Pełnił obowiązki gajowego aż do tragicznej śmierci w listopadzie 1946 roku. Historię jego życia można poznać w zakładce pt. „ Mikołaj Kostkin – gajowy z Gorców”
W okresie okupacji Gajówka stała się punktem kontaktowym dla działających w Gorcach organizacji niepodległościowych, tj. Konfederacji Tatrzańskiej i Armii Krajowej. Od drugiej połowy1944 roku, kiedy w Gorcach pojawiły się oddziały sowieckich partyzantów, bywali tu także członkowie zgrupowania Iwana Zołotara „Artura”. Podczas Wigilii Świąt Bożego Narodzenia w 1944 roku w Gajówce gościł sztab oddziału Ludowej Straży Bezpieczeństwa Józefa Kurasia „Ognia” oraz przedstawiciele Powiatowej Delegatury Rządu w Nowym Targu – Władysław Skibiński i Ludwik Kohutek.
Niemcy dotarli tutaj zaledwie kilka razy i to dopiero pod koniec wojny. W styczniu 1944 roku w dolinie Łopusznej pojawiła się ekspedycja wojskowa w celu zlikwidowania bazy oddziału Ognia, zlokalizowanej w wąwozie potoku Spalony. Przybyli do osady leśnej Niemcy zabrali Mikołaja Kostkina, by wskazał im partyzancką kwaterę. Jednak Gajowy poprowadził ich drogą, która omijała obóz, ratując leśnym życie.
W ostatnich dniach stycznia 1945 roku, w obawie przed nadchodzącym frontem, w Gajówce schroniło się kilkudziesięciu mieszkańców Łopusznej, między innymi właścicielka dworu Zofia Kietlińska z córką Janiną. Po II wojnieświatowej osada i lasy w dolinie Łopusznej zarządzane były przez Lasy Państwowe.
Po śmierci Mikołaja Kostkina, przez krótki czas w latach 50.tych XX wieku mieszkał w tym miejscu gajowy Bronisław Ambroż z rodziną. Do jego obowiązków należała m.in. opieka nad żubrami w Gorczańskim Rezerwacie Żubrów. Po tym epizodzie obiekt nie miał stałego gospodarza i powoli niszczał. Użytkowany był czasowo przez pracowników Nadleśnictwa Nowy Targ.
W 1988 roku Gajówka Mikołaja przeszła w zarząd Gorczańskiego Parku Narodowego. Grunt pod budynkami został zakupiony w 1993 roku. Dzięki dofinansowaniu z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Fundacji EkoFundusz w roku 2009 przeprowadzono gruntowny remont wszystkich budynków osady i adaptację do celów edukacyjnych i wystawienniczych. Wyremontowano wszystkie trzy obiekty, składające się na osadę leśną. W budynku mieszkalnym mieści się sala edukacyjna i ekspozycja, prezentująca gorczańską puszczę i jej mieszkańców, wydarzenia związane z gajówką Mikolaja z okresu II wojny światowej, sylwetkę gajowego Mikołaja Kostkina oraz historię ochrony przyrody w Gorcach. W dawnym budynku gospodarczym zorganizowano kancelarię leśniczego, gdzie prezenuje się m.in. sprzęty wykorzystywane dawniej do prac leśnych. Piwniczka przeznaczona jest do celów gospodarczych.